Abstract

The article reconstructs the biography of Gustavus Adolphus Bergudd (1771/1772–1806), a Swedish-born native of Gdansk, who lived a short but eventful life. He fought in the insurgent cavalry regiment under command of Tadeusz Kościuszko in 1794, left for America after the defeat of the uprising, met Kościuszko in Philadelphia in 1797, received US citizenship in 1804, tried to earn his living as a worker in Western Pennsylvania. However, his restless nature led him to join the volunteer detachment of the Venezuelan revolutionary Francisco de Miranda as early as in 1806: as “captain of the dragoons”, he participated in the first attempt to overthrow Spanish domination of the New World, but was captured and soon executed with nine other officers from Miranda’s detachment in the Venezuelan fortress of San Felipe near the city of Puerto Cabello. He was only one of those executed whose memory was honoured with a monument erected there in 2006. Reconstructing the milestones of Bergudd’s life corrects the generally accepted view of Polish participation in the wars of Spanish American independence, which goes back to the work of the prominent publicist and activist of a united Europe, Józef Retinger (1888–1960). The study of Bergudd’s fate faces an important methodological problem: no sources directly deriving from him have survived (even the interrogation record is a text created not by the interrogee, but by the interrogator), so his words have reached us in one way or another distorted. The author concludes that the image of Bergudd, which was created in the second half of the 20th and early 21st centuries mainly in Polish popular literature and crowned with his monument, was little related to the real person almost unknown previously. This image embodied an “ideal type” of the Polish fighter for the freedom of Venezuela.

References

Bauer Krz. Wojsko koronne powstania kościuszkowskiego. Warszawa: Wydawnictwo Ministerstwa Obrony Narodowej, 1981. 414 s.

Bieniecki T. Gdańsk: jego dzieje i kultura. Warszawa: Arkady, 1969. 646, [6] s.

Budrewicz O. Spotkania z Polakami. Warszawa: Interpress, 1969. 192, [3] s.

Chacón Rodríguez D. R. Nueva interpretación historiográfica de la Expedición Libertadora de Miranda, en 1806 // Las independencias de América Latina: génesis, proceso y signifi cado actual / Coord. y ed. C. Bohórquez. Caracas: Ministerio del Poder Popular para la Cultura, 2009. P. 269–285.

Cichocka M. Les Polonais en Amérique latine: un autre regard // Amérique Latine Histoire et Mémoire. Les Cahiers ALHIM. 2002. № 4. — URL: http:// journals.openedition.org/alhim/483

Diccionario de los militares napoleónicos durante la independencia de los países bolivarianos (Colombia, Venezuela, Panamá, Bolivia, Ecuador) / Comp. y invest. Patrick Puigmal. Santiago de Chile: Ediciones de la Dirección de Bibliotecas, Archivos y Museos, 2015. 432, [14] p.

Drohojowski J. Ameryka Łacińska z bliska. 2 wyd. Warszawa: Ludowa Spó łdzielnia Wydawnicza, 1973. 303 s.

Edsel C. Homenaje al Prócer Gustaw A. Bergud // Diario de La Costa (Puerto Cabello). 2.11.2003

Esteves E. Historias y hazañas independistas se preservan en Puerto Cabello // Nueva Dia. Año 6. № 2315. P. 2.

Kochanek K.. Los Polacos en el Perú. Lima: Salesiana, 1979. 200 p. Lozano J. Un polaco entre los próceres. — URL: http://www.elaguilablanca. com/comunidades/comunidades-venezuela-ant001.html

Gembarzewski B. Rodowody pułków polskich i oddziałów równorzędnych od r. 1717 do r. 1831. Warszawa: Towarzystwo Wiedzy Wojskowej, 1925. 98 s.

Goicoechea [Navarro] C. Inventario de los documentos del proceso seguido en el año 1806, al General Francisco de Miranda y otros prisioneros // Homenaje a Federico Navarro: Miscelánea de estudios dedicados a su memoria. Madrid: Asociación Nacional de Bibliotecarios, Archiveros y Arqueólogos, 1973. P. 157– 168.

Herbst St. Z dziejów wojskowych powstania kościuszkowskiego 1794 roku. Warszawa: Książka i wiedza, 1983. viii, 469 s.

Hickey D. R. A War of 1812: A Forgotten Conflict. Urbana (Ill.): University of Illinois Press, 2012. 457 p.

Istoria Gdańska / Opracowanie zbiorowe pod red. Edmunda Cieślaka. 5 t. Gdańsk: Wydawnictwo Morskie, 1978–1997. T. III, 1993. Cz. 1. 754 s.; Cz. 2. 435 s.

Korzon T. Dzieje wojen i wojskowości w Polsce. Wyd. 2. T. 1–3. T. 3. Lwów: Wydawnictwo Zakładu Narodowego imienia Ossolińskich, 1923. 462 s.

Jaroszewicz Zb., Sońta-Jaroszewicz T. Militares polacos al servicio de Independencia al lado de Miranda y Bolívar // Relaciones entre Polonia y Colombia: pasado y presente. Warszawa: Centro de Estudios Latinoamericanos, Universidad de Varsovia, 2006. P. 81–86.

Kościelak S. Gdańsk XVI–XVIII wieku — bezpieczna przystań dla religijnych uchodźców? Z dziejów koegzystencji mię dzywyznaniowej w epoce nowoż ytnej // Studia historica Gedanensia. T. V. 2014. S. 196–216.

Kozłowski E. Bitwa maciejowicka — 10 października 1794 // Od Racławic do Maciejowic. Kraków: Krajowa Agencja Wydawnicza, [1988]. S. 30–31.

Kozłowski W. M. Pobyt Kościuszki i Niemcewicza w Ameryce: (w latach 1797 i 1798) // Biblioteka Warszawska. 1906 (listopad). T. 4. S. 241–284.

Kozłowski W. M. Rozstanie Kościuszki i Niemcewicza v Filadelfi i (według dokumentów nieogłoszonych) // Kwartalnik Historyczny. 1906. R. XX. № 1–2. S. 225–252.

Kriegseisen W. Ewangelicy wobec powstania kościuszkowskiego // Kościuszko — powstanie 1794 r. — tradycja / Pod red. J. Koweckiego. Warszawa: Biblioteka Narodowa, 1997. S. 91–121.

Lubicz-Pachoński J. Kosciuszko po Insurekcji. Lublin: Wydawnictwo Lubelskie, 1986. 244 s.

Lubicz-Pachoński J. Kościuszko w niewoli carskiej, 1794–1796. Kraków: Muzeum Historyczne Miasta Krakowa, 1947. 176 s.

Łygaś W. Gdańsk. Szwedzkie karty historii. Gdańsk: Marpress, 2001. 348 s.

Łygaś W. Szwedzkie opowieści: z dziejów polsko-szwedzkich XIV–XVIII w. Gdańsk: Finna, 2005. 302 s.

Machynia M., Srzednicki Cz. Ofi cerowie Rzeczypospolitej Obojga Narodów, 1717–1794. 2 t. Kraków: Księgarnia Akademicka. T. 1, 1998. Cz. 1. 582 s.; Cz. 2. 111 s.; Cz. 3. 481 s.; T. 2, 2003. 541 s.

Magaziner H.J. Study Report. Th addeus Kosciuszko National Memorial. February 20, 1973. S.p.

Mondolfi Gudat E. Las memorias de Moses Smith // Boletín de la Academia Nacional de la Historia (Caracas). Vol. LXXXIX. № 354 (abril–junio 2006). P. 115–142.

Pachoński J. Legiony polskie. Prawda i legenda. 1794–1807. 4 t. Warszawa: Wydawnictwo Ministerstwa Obrony Narodowej. T. 1, 1969. 414 s.; T. 2, 1971. 712 s.; T. 3, 1976. 773 s.; T. 4, 1979. 765 s.

Pachoński J. Ofi cerowie Legionów Polskich, 1796–1807. T. 1–2. Kraków: Księgarnia Akademicka, 1999–2003. T. 1. 336 s.; T. 2. 403 s.

Paradowska M. Polacy w Ameryce Południowej. Wrocław: Zakład Narodowy imienia Ossolińskich, 1977. 315, [1] s.

Paradowska M. Wkład Polaków w rozwój cywilizacyjno-kulturowy Ameryki Łacińskiej. Warszawa: Komisarz Generalny Udziału Polski w Wystawie Uniwersalnej EXPO’92 w Sevilli, 1992. 277 s.

Pertek J. Polacy na szlakach morskich świata. Wrocław: Zakład narodowy imienia Ossolińskich, 1957. X, 662 s.

Pieczewski A. Joseph Retinger’s conception and contribution to the early process of European integration // European Review of History — Revue européenne d’histoire. Vol. 17. № 4 (Aug. 2010). P. 581–604.

Pinkowski E. General Thaddeus Kosciuszko // The Millennium of the Polish People: One Thousand Years of Christianity. S.l. [Philadelphia], s.a. [1966?]. P. 64– 68.

Polanco Alcántara T. Francisco de Miranda. ¿Don Juan o Don Quijote? Caracas: Melvin, 1997. 779 pp.

Retinger J. H. Polacy w cywilizacjach świata do końca wieku XIX-go. Warszawa: Światowy Związek Polaków z Zagranicy, 1937. 224 s.

Robertson W. S. Francisco de Miranda and the Revolutionizing of Spanish America // Annual Report of the American Historical Association for the Year 1907: In 2 vols. Washington, D.C.: Government Printing Offi ce, 1908. Vol. I. P. 189–539.

Rospond V. W. Polish Armies of the Partitions, 1770–1794. Oxford: Osprey, 2013. 48 p.

Skałkowski A. Z dziejów insurekcji 1794 r. Warszawa: Gebethner i Wolff , 1926. 248 s.

Sońta-Jaroszewicz T. Militares polacos al servicio de Miranda y Bolívar en la guerra de Independencia // Tiempos de América. Revista de Historia, Cultura y Territorio (Castellón). № 16. 2009. P. 26–31.

Sońta-Jaroszewicz T. Los polacos en la lucha por la Independencia del norte de América del Sur // El sueño bolivariano. Estudios polaco-españoles sobre la Independencia latinoamericana / Ed. par U. Ługowska. Warszawa: Centro de Estudios Latinoamericanos, Universidad de Varsovia, 2017. P. 85–111.

Sulewski W. Konterfekty Dziwnych Polaków. Warszawa: Iskry, 1973. 157 s.

Urbanski E. S. Sylwetki polskie w Ameryce Łacińskiej w XIX–XX wieku. 2 t. Stevens Point (Wisc.): Artex, 1991. T. 1 . 256 P.

The Wars of Independence in Spanish America / Ed. by Ch. I. Archer. Wilmington (Del.): Scholarly Resources, 2000. 325 p.

Wilford H. CIA plot, socialist conspiracy, or new world order? the origins of the Bilderberg group, 1952–55 // Diplomacy and Statecraft . Vol. 14. № 3. Sept. 2003. P. 70–82.